فته (Fatteh) یک غذای سنتی و محبوب در کشورهای خاورمیانه، به ویژه در سوریه، لبنان، فلسطین، و اردن است. این خوراکی خوشمزه از لایههای نان، ماست، نخود، و مواد مختلف دیگر تهیه میشود و به دلیل ترکیب منحصر به فردی از طعمها و بافتهای متفاوت، به یکی از غذاهای اصلی و محبوب در این منطقه تبدیل شده است. فته میتواند به عنوان یک غذای اصلی یا پیشغذا سرو شود و در انواع مختلفی با مواد و طعمهای گوناگون تهیه میشود.
تاریخچه و فرهنگ فته
تاریخچه: فته یکی از غذاهای قدیمی خاورمیانه است که ریشههای آن به زمانهای دور بازمیگردد. نام “فته” از کلمه عربی “فتّ” به معنای “تکه کردن” گرفته شده است و به نان تکهشدهای اشاره دارد که در تهیه این غذا استفاده میشود. این غذا به عنوان یک روش صرفهجویی در استفاده از نان مانده ابداع شده و به مرور زمان به یک غذای محبوب و مهم در سفرههای مردم خاورمیانه تبدیل شده است.
فرهنگ و اهمیت فته: فته به عنوان یک غذای خانگی و سنتی، جایگاه ویژهای در فرهنگ غذایی کشورهای خاورمیانه دارد. این غذا معمولاً در مناسبتهای خاص، جشنها و حتی به عنوان بخشی از سفره افطار در ماه رمضان سرو میشود. فته به دلیل سادگی و تنوع مواد اولیه، به عنوان یک غذای همهپسند شناخته میشود و در هر منطقهای با تغییرات کوچکی در رسپی و مواد اولیه، تهیه میشود.
انواع فته
فته نخود: این نوع فته یکی از محبوبترین انواع فته است که با نخود پختهشده، نان تکهشده، ماست، و سیر تهیه میشود. روی این فته معمولاً با روغن زیتون، دانههای کاج سرخشده و گاهی سبزیجات تازه تزئین میشود.
فته بادمجان: در این نوع، بادمجان سرخشده یا کبابی به عنوان پایه اصلی فته استفاده میشود. بادمجانها به همراه نان تکهشده، ماست، و مواد دیگری مانند گوشت چرخکرده یا دانههای کاج سرو میشود.
فته مرغ: فته مرغ شامل تکههای مرغ پختهشده به همراه نان، ماست، و نخود است. این نوع فته معمولاً با سیر، لیمو، و روغن زیتون سرو میشود.
رسپی عمومی برای تهیه فته نخود
مواد اولیه:
- نان پیتا یا نان عربی: 2 عدد
- نخود پختهشده: 1 فنجان
- ماست: 2 فنجان
- سیر: 2 حبه، خرد شده
- روغن زیتون: 2 قاشق غذاخوری
- دانههای کاج: 2 قاشق غذاخوری (اختیاری)
- نمک و فلفل: به مقدار لازم
- آبلیموی تازه: 1 قاشق غذاخوری
- سبزیجات تازه (نعناع یا جعفری): برای تزئی
مراحل تهیه:
- آمادهسازی نان: نان پیتا را به تکههای کوچک خرد کرده و در فر یا تابهای خشک، کمی تفت دهید تا ترد شود.
- آمادهسازی نخود: نخود پختهشده را در یک قابلمه کوچک با کمی روغن زیتون، نمک و فلفل گرم کنید.
- آمادهسازی ماست: ماست را با سیر خرد شده، نمک، فلفل، و آبلیمو مخلوط کنید تا یک سس ماستی صاف و یکدست به دست آید.
- ترکیب فته: در یک ظرف بزرگ، تکههای نان ترد شده را بچینید. نخود گرم را روی نانها بریزید. سپس سس ماستی را روی نخود و نانها بریزید.
- تزئین و سرو: دانههای کاج را در کمی روغن زیتون تفت دهید تا طلایی شوند و روی فته بریزید. سبزیجات تازه را نیز برای تزئین به کار ببرید. فته را بلافاصله سرو کنید.
نکات مهم:
- نانها باید ترد باشند تا در ترکیب با سس ماست، بافت خاص و دلچسبی ایجاد کنند.
- میتوانید مواد دیگری مانند گوشت چرخکرده یا سبزیجات را به فته اضافه کنید تا طعم و بافت متنوعتری به دست آید.
- فته را میتوانید به عنوان پیشغذا یا غذای اصلی سرو کنید.
فته با طعمهای غنی و ترکیبهای متنوع خود، یکی از غذاهای محبوب و نمادین خاورمیانه است که نه تنها به عنوان یک غذای ساده و سنتی، بلکه به عنوان نمادی از مهماننوازی و تنوع فرهنگی در این منطقه شناخته میشود.
